Vraag: 'Hoe leren kinderen automatiseren binnen het rekenen?'
Binnen het
domein van rekenen tot twintig is automatisering zeer belangrijk. Automatiseren
is ‘het vrijwel routinematig uitvoeren
van rekenhandelingen, in tegenstelling tot memoriseren dat op het ‘uit het
hoofd kennen’ van rekenfeiten slaat.’ (TAL-team, 1999).
Volgens
het connectionisme (Ashcraft, 2002 in Ruijssenaars et al., 2006) wordt bij leerlingen waarbij het
automatiseren van basisfeiten problematisch is, zijn connecties niet eenduidig
tot stand gekomen of wordt de connectie geblokkeerd. Het connectionisme
werkt via het verbinden van input, bijvoorbeeld het teken ‘9’ wordt door middel
van herhaling, gekoppeld aan de klank /negen/. Er wordt een connectie of
koppeling gemaakt. Er kunnen uiteraard ook andere koppelingen worden gemaakt,
bijvoorbeeld een representatie van het getal negen via de dobbelstenen vijf en
vier, de positie van de negen op de getallenlijn, huisnummer of leeftijd et
cetera.
Gal’perin
(1972, in Ruijssenaars, 2006) heeft de volgende stappen beschreven, over de
mate van verinnerlijking van rekenhandelingen:
a. De
materiële handeling.
Het concreet werken met materialen, zoals het erbij schuiven van MAB-materiaal.
b. De
perceptieve handeling.
Het kijken naar concreet, aanwezig materiaal, zonder het te manipuleren.
c. De
verbale handeling.
Het verbaal vertellen van handelingen die gedaan zouden zij met materiaal,
indien die aanwezig waren geweest.
d. De
mentale handeling.
Het in het hoofd rekenen, waarbij geen gebruik wordt gemaakt van bovenstaande
handelingen.
Stevens (2002, in Dijkstra 2010) heeft een aantal basisbehoeften beschreven; relatie, competentie en autonomie. Deze basisbehoeften zijn fundamenteel om tot leren te komen. De basisbehoefte relatie heeft betrekking op de wereld om je heen, betrokken voelen bij/onderdeel zijn van. Competentie gaat over het 'ik kan het'-gevoel. Autonomie slaat op het zelf reguleren van leermomenten.
Vraag: 'Wat is een effectieve manier om automatiseren te oefenen?'
Tijdens colleges bij mijn opleiding tot RT'er werden automatiseringsPowerPoints geïntroduceerd. Wat een mooi middel! 'Wat zijn het?', zul jij je misschien afvragen. Een korte uitleg:
Een automatiseringsPowerPoint is een presentatie met daarin sommen. Deze sommen bevatten een rekengebied tot 20. Je kunt aan verschillende categorieën denken; verdwijnsommen, bijna-verdwijnsommen, dubbelsommen, bijna-dubbelsommen etc. Op het digitale bord worden deze PowerPoints getoond. Leerlingen vullen hun antwoord in op een daarvoor bestemd formulier. Na tijd kun je ervoor kiezen om gezamenlijk na te kijken of de leerlingen zelfstandig te laten nakijken (autonomie). Na het nakijken wordt het aantal goed gegeven antwoorden in een staafgrafiek genoteerd. Doordat herhaaldelijk geoefend wordt met dezelfde soort sommen, waardoor leerlingen zichzelf zien verbeteren. Dit motiveert en geeft een sterk gevoel van competentie.
Leraar24 heeft hierover een mooi filmpje gemaakt:
Hopelijk ben je net zo enthousiast als dat ik ben!
Nu aan de slag:
(klik op de knop hier links of bovenaan de site)Veel succes!
